Oskar Hoffmann

---

Styl

Oskar Hoffmann, projektując, stosował charakterystyczny styl secesyjny, który łączył różnorodne elementy konstrukcyjne. Do jego dzieł należały klinkierowe licówki w odmiennych kolorach, które w harmonijny sposób zestawiano z bogato zdobioną sztukaterią oraz dekoracjami stworzonymi z tynku, w tym sgraffito pokrywającym fasady budynków.

W jego projektach znajdowały się również drewniane elementy ciesielskie oraz detal kowalski, który wznosił balustrady i zadaszenia balkonów. Styl Hoffmanna można wyraźnie zauważyć w architekturze Wrocławia, gdzie ten utalentowany architekt studiował.

Ciekawym aspektem pracy Hoffmanna była wysoka dbałość o różne elementy budynków, takie jak nie tylko fasady, ale także wnętrza, w tym sienie oraz klatki schodowe. Nawet podwórza, które często były pomijane przez innych projektantów, były dla niego ważnym elementem całości.

Wysoka jakość wykonawstwa oraz szczegółowe detale architektoniczne stały się znakiem rozpoznawczym stylu Hoffmanna.

„W tej właśnie manierze tworzył swe ówczesne domy Oskar Hoffmann, zestawiając wyłożoną klinkierową licówką powierzchnię ściany już nie tylko z bogatymi sztukateriami, ale różnymi w fakturze tynkami i sgraffitami. Fasady Hoffmanna uznać trzeba za chyba najciekawsze z tych, jakie powstały w tym czasie w całym Poznaniu, nie tylko w jego zachodnich dzielnicach.” – Jan Skuratowicz

Działalność architektoniczna

Oskar Hoffmann swoją edukację architektoniczną rozpoczął we Wrocławiu, a kontynuował w Berlinie. W 1855 roku osiedlił się w Poznaniu, a na przełomie XIX i XX wieku przeniósł się na Jeżyce, które wówczas stały się częścią miasta. Wśród jego pierwszych dokumentowanych projektów znajdują się dwa nowo wybudowane domy z pracownią przy ul. Jackowskiego 39 i 41 (dawniej Nollendorfa), których realizacja miała miejsce w 1901 roku. Od 1902 roku Hoffmann prowadził własne biuro projektowe Bureau für Architektur und Bauleitung, zatrudniające kilka osób.

W 1902 roku Hoffmann zrealizował jeden z najbardziej znanych projektów poznańskiej secesji – pięciokondygnacyjną kamienicę przy ul. św. Marcin 69, zamówioną przez kupca Gustawa Haasego oraz wydawcę Georga Wagnera. Kamienica, usytuowana przy przedłużeniu ul. Gwarnej, wyróżnia się monumentalną, symetryczną fasadą, która została wzbogacona detalami z piaskowca oraz kutymi elementami balustrad. Do dzisiaj pozostaje przykładem doskonałości wykonania oraz wysokich walorów artystycznych, co zapewniło architektowi wiele kolejnych zleceń.

Kolejnym istotnym zleceniem była realizacja trzykondygnacyjnej kamienicy z poddaszem mieszkalnym dla kupca i radcy miejskiego Oskara Bahlaua zlokalizowanej przy ul. Zwierzynieckiej 20. Ten dom, przeznaczony dla wielu rodzin, charakteryzuje się asymetryczną kompozycją elewacji, bogatym wykorzystaniem piaskowca oraz sztukaterii. Ciekawe rozwiązanie stanowią drewniane lukarny (zwane kaferkami), które doświetlają czwartą kondygnację. Elementy podziału wysokiego stromego dachu oraz konstrukcja wieżyczek zakończających fasadę dodają budowli unikalnego charakteru.

Styl secesyjny Hoffmanna zyskał wielu naśladowców, a jego niezwykłe detale architektoniczne stały się popularne w innych pracowniach. Niemniej jednak, bez odpowiedniej dokumentacji trudno jest dziś dokładnie zidentyfikować i ocenić wszystkie jego realizacje. Można przypuszczać, że Hoffmann zrealizował znacznie więcej projektów, niż te, które dają się obecnie udokumentować. Niektóre konstrukcje imitują jego styl, a jednym z takich wątpliwych projektów jest południowa pierzeja Rynku Jeżyckiego, zaprojektowana dla Wendlanda w 1905 roku. Mimo że budynki pod numerami 1, 2 i 3 mają wizualny podział na osobne kamienice, powstały według jego planu. Brutalne połączenie elementów oraz brak znakomitego warsztatu, cechującego autorskie realizacje Hoffmanna, powodują, że projekt ten nie dorównuje jego najlepszym dziełom.

Lista ważniejszych poznańskich projektów

Oto zbiór istotniejszych projektów, które zrealizował znany architekt Oskar Hoffmann w Poznaniu, obejmujący zarówno budynki mieszkalne, jak i wille. Lista ta przedstawia najważniejsze inwestycje:

• Dom własny przy ul. 23 Lutego 26 (dawniej Fryderykowska) – 1898 (zniszczony w 1945),
• Domy przy ul. Jackowskiego 39 i 41 (dawniej Nollendorfa) – 1901,
• Kamienica Haasego i Wagnera przy ul. św. Marcin 69 – 1902,
• Kamienica Oskara Bahlaua przy ul. Zwierzynieckiej 20 – 1903,
• Kamienica S. Lattego przy ul. Niegolewskich 24 (dawniej Augusty) – 1904,
• Kamienica Idzikowskiego przy ul. Głogowskiej 9 (dawniej Łazarska) – 1904,
• Kamienica narożna przy ul. Dąbrowskiego 39 i ul. Strzałkowskiego 1 (dawniej róg Wielkiej Berlińskiej i Wysokiej) – 1904,
• Kamienica przy ul. Dąbrowskiego 57 (dawniej Wielka Berlińska),
• Dom własny przy ul. Polnej 28,
• Kamienica narożna przy ul. Kwiatowej 8 i ul. Łakowej 15 – 1905,
• Kamienica przy ul. Kwiatowej 9 – 1905,
• Willa miejska Adolfa Schuberta przy ul. Gajowej 3 – 1905,
• Kamienica przy ul. Słowackiego 19 i 23 (dawniej Karola),
• Dom przy ul. Głogowskiej 107 (dawniej Łazarska),
• Dom na rogu ul. Wyspiańskiego 4 i ul. Chełmońskiego (dawniej Hardenberga i Helmholtza).

Życie prywatne

Oskar Hoffmann, od 1874 roku, był w związku małżeńskim z Luisą Sommerfeld. Para doczekała się dwóch córek, co przyczyniło się do wzbogacenia ich życia rodzinnego.

Pod koniec swojego życia, Hoffmann osiedlił się w kamienicy znajdującej się przy ulicy Gajowej 4, gdzie spędził ostatnie dni swojego życia.

---

Oceń: Oskar Hoffmann

---